Vragen en antwoorden over PFAS
Hier lees je de veel gestelde vragen en antwoorden over PFAS.
Wat zijn PFAS?
PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen ) is een verzamelnaam van stoffen waar onder andere PFOS, PFOA en GenX onder valt en staat voor per- en polyfluoralkylstoffen. Deze groep chemische stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu. PFAS kunnen een negatief effect hebben op milieu en gezondheid.
Waar wordt PFAS voor gebruikt?
PFAS’en kunnen handige eigenschappen hebben: ze zijn onder andere water-,vet- en vuilafstotend. Ze zitten in verschillende producten. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen en processen.
Hoe kom je in contact met PFAS?
Je kan op verschillende manieren in contact komen met PFAS. Bijvoorbeeld via voedsel, drinkwater, bodem en consumentenproducten.
Mensen kunnen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en drinkwater te vermijden. Dit komt doordat PFAS in veel verschillende voedingsmiddelen voorkomt. Drinkwater en gevarieerde voeding zijn van groot belang om gezond te blijven, zelfs al krijg je er kleine hoeveelheden PFAS mee binnen. Ons voedsel levert namelijk ook voedingsstoffen die we nodig hebben. Wel kun je letten op de gebruiksartikelen die je koopt. Door producten te kopen die geen PFAS bevatten verminder je directe blootstelling.
Wat zijn de mogelijke risico’s voor gezondheid?
Bij normaal gebruik zullen producten met PFAS niet meteen gezondheidsrisico’s geven. De hoeveelheden die je binnenkrijgt vanuit consumentenproducten zijn over het algemeen klein. Sommige PFAS kunnen gezondheidsrisico’s veroorzaken bij langdurige blootstelling. Van een aantal PFAS is bekend dat ze ongewenste eigenschappen hebben. Dit zijn bijvoorbeeld PFOS (perfluoroctaansulfonaten) en PFOA(perfluoroctaanzuur ). Ook over de ongewenste eigenschappen van GenX-stoffen is steeds meer informatie beschikbaar. Van deze stoffen is bekend dat ze:
- Niet of nauwelijks afbreken in het milieu (ze zijn persistent)
- Schadelijke effecten kunnen geven in mensen en het milieu (ze zijn toxisch)
- Zich gemakkelijk en snel verspreiden in het milieu (ze zijn mobiel) en/of
- Ophopen in het menselijk lichaam, in dieren en planten (ze zijn bioaccumulerend)
Over de meeste PFAS-soorten weten we nog heel weinig. PFAS-soorten verschillen in hun eigenschappen, de ene is schadelijker dan de andere.
Moet ik mij zorgen maken als ik in contact ben geweest met water waar misschien PFAS in zit?
We weten van veel plekken in Nederland nog niet of en hoe lang er PFAS in het water zit. Wat we wel kunnen zeggen, is dat een enkele keer gebruik maken van water uit een besmette plas of sloot voor zover bekend geen negatief effect op de gezondheid heeft.
Mijn hond of kat heeft gedronken/gezwommen in binnenwater. Moet ik mij zorgen maken?
De GGD heeft geen expertise over gezondheidseffecten bij dieren. Er is nog veel onbekend over dieren en PFAS. Heeft uw huisdier klachten dan kunt u het beste contact opnemen met uw dierenarts.
Waar kan ik terecht met vragen over mijn gezondheid?
Heb je een vraag over gezondheid in jouw omgeving, dan kun je contact opnemen met GGD Drenthe. Stuur je vraag naar [email protected] of bel naar 0592 – 306300 (op werkdagen tussen 08.30 en 16.30 uur bereikbaar).
Meer algemene informatie over PFAS en gezondheid vind je op de website van GGDLeefomgeving of de website van het RIVM.